Hayatın Her Alanını Etkileyen Hastalık; Madde Bağımlılığı!
Madde bağımlılığı, bireyi ve toplumun her kesimini etkileyen, çağımızın en ciddi ve kapsamlı toplumsal sorunlarından biridir. Sadece madde kullanan bireyi değil; aileyi, toplumu, toplumdaki kültürel yapıdan ekonomik işleyişe kadar tüm toplumsal yapıyı etkilemektedir. Aynı zamanda madde bağımlılığı; trafik kazaları, aile parçalanması, suça yönelme, intihar, iş hayatının bozulması gibi problemlerin de nedenidir.
Bağımlılık Sosyal Yaşamı Sekteye Uğratıyor
Madde kullanan kişilerde, hem fizyolojik hem psikolojik hem de sosyal anlamda ciddi yıkımlar meydana gelir. Madde kullanan bir kişinin, bağımlılık yapıcı maddeyi denemesinin gerekçesi olarak pek çok neden sayılabilir. Bunlar arasında merak, sınırlarını aşma çabası, asilik, farklı olma dürtüsü, arkadaşlarına uyma, sorunların üstesinden gelmede güçlük çekme sayılabilir. Ayrıca sorunlarını çözebilmek veya unutmak ya da daha iddialı olma düşüncesi gibi bazı psikolojik nedenler de sıralanabilir.
Uyuşturucu madde kullanmak ve kullanım sıklığının artmasıyla birlikte, kişi için önceden önemli olan faaliyetler, hobiler, ilgi alanları ortadan kalkarak sosyal yaşamdan kopmalar yaşanmaktadır. Çoğu zaman kişi, madde kullanımını destekleyen ve ona madde temin eden kişilerle beraber olmayı tercih etmektedir.
Bağımlı olunan maddenin ilk kullanımdan itibaren sonraki kullanımlarında aynı etkinin sağlanamaması nedeniyle daha fazla içme ihtiyacı hissedilmesi ve bu sebeple alımının artırılması anlamına gelen tolerans; kişilerin ‘bir kereden bir şey olmaz’ diye başladıkları uyuşturucu madde kullanımının sürdürülmesine neden olmaktadır. Madde kullanım süreci kişinin sosyal çevresindeki değişimle başlar. Bireylerin uyuşturucu madde kullanımını arttırmasıyla aileleri ile birlikte geçirdikleri zaman azalarak, aile ilişkileri daha geçimsiz, iletişimsiz ve çatışmalı hale gelmektedir.
Yapılan bir araştırmaya göre bağımlılığın, ailelerin beşte dördünden fazlasını sosyal ilişkiler yönünden olumsuz etkilediği belirtilmiştir. Bağımlı bireye sahip ailelerde bir arada yemek yeme, birlikte etkinlikte bulunma gibi aileyi aile yapan unsurlar değerlendirildiğinde belirgin derecede bozulmalar yaşandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bağımlının aile bireylerine yalan söylemesi, saldırgan davranışlarda bulunması ve bunların sonucu olarak ailenin baskıcı tutumu aile içinde gittikçe derinleşen yaralar açmaktadır.
Madde Kullanımı Aile Ekonomisini De Bozuyor
Madde kullanan bireylerin sosyal hayatlarında değişen yapılardan bir tanesi de ekonomik alandadır. Bağımlının iş performansındaki düşme, iş bulmaya karşı ilgisinin olmaması doğrudan bazı ekonomik kayıpların olmasına yol açmaktadır. Aile sürekli olarak üretken çağında çalışmayan bir üyeyi idare etmek zorunda kalmaktadır. Bağımlı kişi sadece kendine ve dolaylı yollardan aileye zarar vermekle kalmamakta, ailenin diğer üyelerinin çalışma hayatları üstünde olumsuz etkilere neden olmaktadır.
Bağımlı kişi madde alabilmek için önce mevcut parasını bitirir, çevresindeki insanların değerli eşyalarını ve paralarını çalmaya başlar, daha fazla para temin edebilmek için hırsızlık, gasp, yankesicilik gibi suçlara karışmaktadır. Yasal olmayan bu davranış biçimi, sonuçta hem bağımlı, hem de ailesi için daha ciddi sorunlara yol açmaktadır. Bu gibi suça yönelik davranışların olması hem madde kullanan bireyin hem de ailesinin toplumla ilişkilerinin etkilenmesine ve giderek toplumdan soyutlanmalarına neden olmaktadır. Ayrıca bağımlının birçok işlevini yerine getirememesi, madde temini için paraya, yaşamının yasadışı yollar veya ailenin ekonomik desteği ile sürdürmesi ekonomik kayıplara yol açmaktadır.
Ülkemizde bağımlılık tedavileri Sağlık Bakanlığı’na bağlı AMATEM ( Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezi ), ÇEMATEM ( Çocuk ve Ergen Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkez) ve ayaktan tedavi merkezlerinde ücretsiz olarak gerçekleştirilmektedir. Bağımlılık ilgili her konuda bilgi alabilecekleri Alo 191 Sağlık Bakanlığı Uyuşturucu İle Mücadele Danışma ve Destek Hattı 7 gün 24 saat hizmet vermektedir.